از اولین روزهای تولد، نوزاد واکنش هیجانی نشان می دهد؛ ممکن است در ابتدا غریزی باشد، ولی به مرور زمان و در مواجهه با موقعیت های مختلف، هیجان کودک رشد و توسعه پیدا می کنند. هیجانات نقش مهمی در تداوم بقا ایفا می کند. مشکل زمانی ایجاد می شود که از هیجانی خاصی تناسب، با شدت و مداوم استفاده شود و هیجان غالب فرد شود. اینجاست که نیاز به تنظیم هیجانات پیش می آید. در این مقاله نحوه واکنش والدین و مراقبان به هیجان کودک، از قبیل خشم، ترس، اضطراب و استرس، به ویژه زمانی که جنبه منفی و مخرب پیدا می کند، پرداخته شده است.
واکنش به هیجان خشم، ترس، اضطراب، استرس و… در کودکان
شما در جایگاه پدر و مادر نمی توانید کودک خود را از مشکلات و ناراحتی های گریزناپذیر زندگی از قبیل تجربه ترس، خشم، اضطراب، استرس … برهانید، اما می توانید بر نحوه پاسخ کودک به این مشکلات در طول زندگی موثر واقع شوید. او می تواند فرد آرامی باشد که مشکلات زندگی، او را به هم نریزد و در عین حال بتواند به خوبی فکر کند و راه حلی منطقی را برای مشکل خود بیابد؛ یا برعکس در مواجه با هر مشکلی از آن فرار کند یا بدون فکر و یافتن راه حل با آن بجنگد.
زمانی که شما در موقعیت های هیجانی مانند خشم، ترس، استرس همراه با رفتارهایی مانند گاز گرفتن، لگد زدن یا پرخاشگری، به کودک کمک می کنید مثلا او را در آغوش می گیرید یا نوازش می کنید و حرف می زنید، شبکه هایی مغزی از مغز منطقی به سوی مغز تحتانی(غیر منطقی) شکل می گیرد. یعنی قسمت منطقی مغز بزرگتر و رشد یافته تر و قسمت تحتانی کوچکتر می شود. در واقع رفتار مناسب شما با کودک در موقعیت های هیجانی، برای تمام عمر، این شبکه ها را در مغز کودک ایجاد می کند.
برای کمک به کودک در موقعیت های خشم، ترس، استرس.. این موارد را بکار گیرید:
-استرس کودک را جدی بگیرید
زمانی که که ترس، خشم یا هر هیجان منفی دیگری را تجربه می کند استرس او را جدی بگیرید. خود را به جای او قرار دهید. با زبان کودک با او حرف بزنید و نشان دهید که موقعیت او را درک می کنید و حال بدش را می فهمید.
– با لحن درست و سرزنده و متناسب با هیجان کودک پاسخگو باشید
زمانی که کودک شما با هیجان حرف می زند، سعی کنید سرزنده و با انرژی پاسخ دهید و با بی تفاوتی توی ذوق کودک نزنید. برای مثال اگر کودک شما با خوشحالی و هیجانزده، یک گوش ماهی را به شما نشان می دهد؛ شما به عنوان مادر باید با همان لحن و شادی پاسخ دهید.
– آرام باشید و پیوند شفافی را با کودک خود برقرار کنید
برای این که بتوانید با وضعیت هیجانی کودک خود به خوبی کنار بیایید لازم است همیشه وضعیت روانی و هیجانی خود را نیز جدی بگیرید. فرد آگاه و حمایتگری را انتخاب کنید تا بتوانید راحت و صادقانه با او درباره احساسات خود صحبت کنید. هیچگاه با کودک خود دردل نکنید و او را به عنوان سنگ صبور در نظر نگیرید. چنین کاری باعث می شود شما اقتدار خود را از دست بدهبد. از سوی دیگر درک داشتن والدی ضعیف، احساس امنیت را از کودک سلب می کند.
– کودکان را نوازش کنید
زمانی که کودک شما موقعیت هیجانی منفی را تجربه می کند، برای آرام کردن کودک او را در آغوش بگیرید و نوازش کنید. تماس بدنی مواد شیمیایی مثبت را در مغز او رها میکند. اما به خاطر داشته باشید که شما هم باید آرام باشید. اگر در شرایط مناسبی نیستید و بزرگسال دیگری در محل است از او بخواهید تا کودک را در آغوش گیرد. اما اگر کس دیگری در محل حضور ندارد به آرامی از او فاصله بگیرید و به خود فرصت دهید تا آرامش خود را به دست آوردید.
منبع: چگونه به رشد روانی و هیجانی کودک کمک کنیم. اشرف السادات موسوی(۱۳۸۹)
سخن پایانی:
با هیجانات کودکان به عنوان والد و منبع آرامش کودک، به درستی برخورد کنید. تجربه هیجانات، طبیعی است؛ ولی برخورد نامناسب و ناکامی کودک این هیجانات را به سمت رفتار مخرب، پیش می برد. در این مقاله سعی شد چند واکنش مناسب در موقعیت هیجانی کودک به والدین آموزش داده شود.
در صورت نیاز به راهنمایی با متخصصان کودک حامی لاین، بصورت آنلاین و به صرفه گفتگو کنید.
اپلیکیشن حامی لاین را نصب کنید و از خدمات آنلاین روانشناسی بهره ببرید.
